بایگانی برچسب: s

کشورهای تولیدکننده میکا

کشورهای انگلستان، ایرلند، سوئد، روسیه، هندوستان، امریکا ، کانادا، کره جنوب ی ، چین و ماداگاسکار از مهمترین تولید کنندگان میکا در دنیا هستند . تولید میکا در سال 1994 در دنیا در حدود 240000 تن بوده که 60 درصد سهم امریکا، 17 درصد سهم روسیه، 13 درصد سهم هندوستان و 4 درصد سهم کره جنوبی بوده است. پگماتیتهای الوند همدان، گرانیتهای مشهد، پگماتیتهای بین اراک و بروجرد و جندق اصفهان وگرانیتهای روستای قره باغ ارومیه از مناطق مهم میکادار ایران به شمار می رود.

مصارف میکا

میکا را می توان بعنوان یکی از مهمترین مواد بکار گرفته در پیشرفت تکنولوژی (مخصوصا صنایع الکترونیک) در حال و آینده نام برد. این کانی به صورت های ورقه ای یا بصورت دانه های ریز و فلسی در صنعت به کار می برند. کاربردهای میکا در صنایع مختلف به شرح زیر است: خشک کننده و پوشش دهنده، دیوارهای سیمان گچی (افزایش مقاومت دیوار)، منبسط کننده ماده رنگی، بلکا، حفاری نفت (پوشش دهنده ترک ها و خلل و فرج ها)، الکترودهای جوشکاری، کاغذ سازی، تولید لاستیک، پلی پروپیلن، آجر نسوز، کوره های ذوب ریخته گری، فولادسازی (منبع تهیه لیتیوم)، ساخت وسایل اپتیک (عدسی)، زیور آلات، دیوار عایق حرارتی، پلاستیک سازی، علاج برخی بیماریهای پوستی، چسبنده ها، تولید کاغذ میکا (میکای مصنوعی)، صنایع کشاورزی و … به کار می رود.

تعریف و مصارف میکا

میکا گروهی از ترکیب های پیچیده سیلیکات آلومینیوم آبدار و فلزهای قلیایی است که آب ترکیب همه آنها به صورت هیدروکسیل بوده و بیشتر آنها دارای یک یا چند عنصر دیگر مانند آهن ،منیزیم، لیتیم و فلوئور هستند. کانی های اصلی گروه میکا، مسکوویت، فلوگوپیت، بیوتیت، لیپدولیت هستند که از میان آنها، مسکوویت و فلوگوپیت ارزش اقتصادی بیشتری دارند.

اصلی ترین میکای مصرفی در صنعت، نوعی مسکوویت است که به فراوانی در طبیعت یافت می شود و خواص عالی الکتریکی دارد. معمولی ترین کانی این گروه بیوتیت است. صنعت امروزی میکا به دو شیوه کار می کند:

–          گروه نخست: تولید کنندگان میکای ورقه ای

–          گروه دوم: تولید کنندگان میکای خرد شده

گفته می شود که بهره برداری از میکا در هند، پیشینه ای 2000 ساله دارد. در آغاز، در پزشکی و داروسازی و سپس اندک اندک در رشته های گوناگون کاربرد یافته است و واژه لاتین میک (Micate) به معنی درخشند یا براق است که نخستین بار توسط اگریکولا در سال 1546 میلادی به کار گرفته شده است. در سده نوزدهم میلادی در ایالات متحده امریکا، میکا در پنجره های کوچک بازدید کوره کاربرد داشته است.

علت فراوانی بیوتیت در سنگ های آذرین

علت رخداد رایج بیوتیت در سنگ های آذرین که در مقابل محدود بودن مسکوویت به پگماتیت‌ها و بعضی از سنگ های آذرین قرار دارد و به وسیله تحقیقات یودر (yoder) و یوگستر (Eugster) مشخص شده است. این دو محقق دریافتند که منحنی پایداری فلوگوپیت حدود 300 درجه سانتیگراد بالاتر از منحنی پایداری مسکویت قرار داشته و بسیار بالاتر از منحنی حداقل نقطه ذوب گرانیت قرار دارد. معنای این حرف این است که بلور فلوگوپیت (و بیوتیت) می‌توانند بطور مستقیم در دماهای عادی تبلور از ماگما متبلور شوند.

از طرف دیگر، منحنی پایداری مسکویت زیر منحنی حداقل نقطه‌ای ذوب گرانیت در فشار پایین قرار داشته و این منحنی را در حدود 700 درجه سانتیگراد و 1500 اتمسفر فشار بخار آب قطع می‌کند. بنابراین حضور مسکویت در گرانیت ها مبین تبلور در فشار زیاد بخار آب، یا به عبارت دیگر، عمق قابل ملاحظه می‌باشد. تفسیر دیگر حضور مسکویت این است که بگوییم مسکویت پس از تبلور سنگ در آن بوجود آمده است.

جايگزين های میکا

ميکا را به دليل خواص فيزيکي و مکانيکي بالايي که دارد، در بسياري از مصارف صنعتي استفاده مي کنند و شايد بتوان گفت که جايگزيني براي آن وجود نداشته باشد. اما در بعضي موارد شن و تالک به جاي آن مورد استفاده قرار مي گيرند (مانند پوشش سقف ها) از فايبر گلاس در موارد محدودي به جاي ميکا در ساختن پلاستيک هاي مخصوص استفاده مي شود

محیط های پیدایش مسکویت و بیوتیت

مسکویت یکی از کانی های مهم سنگ های آذرین درونی اسیدی مثل گرانیت ها و پگماتیت ها است. ابعاد بلورهای مسکویت در داخل پگماتیت ها گاهی به چند ده سانتی متر می رسد. در سنگ های دگرگونی مثل شیست ها و گنیس ها نیز مسکویت به فراوانی یا فت می شود . در بعضی از سنگ های شیستی، پولک های ریز مسکویت به صورت انبوهه های رشته ای با جلای ابریشمی ظاهر می شود که به آن سریسیت می گویند. سریسیت به صورت ثانویه از تجزیه و دگرسانی کانی هایی مثل فلدسپات، آندالوزیت، توپاز، کیانیت و اسپودمن حاصل می شود.

بیوتیت را می توان در بسیاری از سنگ ها مشاهده نمود. این کانی در سنگ های آذرین مختلف از جمله در گرانیت ها، پگماتیت ها، دیوریت ها، گابروها و حتی پریدوتیت ها دیده می شود. همچنین بیوتیت در سنگ های آذرین خروجی نیز مشاهده می شود. در سنگ های دگرگونی در گستره وسیعی از شرایط دما و فشار تشکیل می شود و علاوه بر سنگ های دگرگونی از نوع همبری، در سنگ های دگرگونی ناحیه ای نیز مشاهده می گردد. ورمیکولیت نیز از میکاهایی است که عمدتاً از دگرسانی بیوتیت حاصل می شود. استیلپنوملان 1 کانی مشابه بیوتیت است که در سنگ های دگرگونی مثل شیست ها و سازنده های آهن نواری دیده می شود.

تقسیم بندی میکاها از نظر کانی شناسی

از نظر کاني شناسي کاني هاي گروه ميکا به سه گروه تقسيم مي شوند که عبارتند از:

گروه اصلي ميکا، گروه ميکاهاي شکننده و گروه کلريتي. همه کاني هاي اين گروه ها داراي ساختمان منوکلينيک هستند. ساختار ميکا ترکيبي از دو لايه تتراهدرال سيليکا و يک لايه اکتاهدرال مرکزي است.

از بين کاني هاي ميکا، موسکوويت به خاطر خواص فيزيکي، شيميايي، حرارتي و مکانيکي استثنايي که دارد، در صنعت کاربرد فراوان دارد.

موسكوويت نوع پولكي بيشتر براي ساختن صفحه هاي ميكايي به كار مي رود. مصارف بيشتر موسكوويت پولكي عبارتند از : پركننده در سيمان، آسفالت و رنگ، تزيين بتن، جلوگيري از گيركردن مته ها به هنگام حفاري، و نوع بسيار دانه ريز مسكويت براي بالا بردن مقاومت رنگ در برابر رطوبت، چسبندگي و فرسايش به كار مي رود.

موسكوويت نوع صفحه اي در الكترونيك(خازن ها و لامپ ها)، سـاختن ورقه 84 و همچنين به دليل خاصيت دي الكتريك آن در ساخت لوازم عايق حرارتي و الکتريکي كاربرد دارد. به علت مقاومت بالاي حرارتي و شفاف بودن آن، در پنجره هاي كوره هاي الكتريكي از مسكويت بهره مي گيرندميکاي ورقه اي با کيفيت بالا، عمدتاٌ مسکويت، در بسياري از صنايع خصوصاٌ الکتريسيته به کار مي رود.

مصارف کلی میکا

میکا از کانی های پرمصرف و ارزشمند معدنی به شمار می آید، اما اگر بخواهیم مصارف آن را بصورت کلی دسته بندی کنیم  می توانیم دسته بندی زیر را داشته باشیم:

  • مصارف ساختمانی میکا: پوششهای سلولزی بانام های مختلف و پوشش های مختلف خارجی و استفاده بعنوان عایق
  • مصارف تزئینی میکا : شمع سازی ، گل سازی ، مجسمه سازی
  • مصارف آرایشی میکا : لوازم آرایشی مانند : ماتیک ، انواع سایه ها ، پودرهای آرایشی و غیره
  • مصارف صنعتی میکا : پودر جوش ، گِل حفاری ( معمولاً در صنعت استخراج و چاه های شرکت نفت) ، رنگ و عایق دما ،
  • عایق الکتریسیته ، لاستیک ، کامپیوتر ، صنایع هوا – فضا ، کاغذ سازی و غیره
  • مصارف بهداشتی میکا : استفاده در خمیردندان ، انواع پودر بهداشتی و غیره

نکات بهداشتی استفاده از میکا

میکا ماده ای معدنی با وزن مولکولی معادل 797 گرم /مول و وزن مخصوص حدودی بین  2.8  تا 3.1 است. این ماده سیلیکات جامد ورقه ای شکل سفید و غیر قابل اشتعال و نامحلول در آب است و دقیقا به همین دلیل در تولید مواد طفای حریق استفاده می شود. میکا ترکیبی از 1% کوارتز و 9 ماده معدنی دیگر است. در مورد خطرات احتمالی میکا در تماس با بدن، ارگان های پوست، چشم ها و سیستم تنفسی مورد هدف میکا هستند که ممکن است در صورت تماس مختصری التهاب مکانیکی پوست ، چشمها و سیستم تنفسی که در تماس کارگربا هر ماده خارجی دیگر نیز ممکن است ایجاد شود . البته باید این نکته را اعلام کنیم که میکا در لیست مواد سرطانزای تعیین شده توسط  NTP –IARC – OSHA  قرار ندارد .

انواع مختلف میکا

موسکوویت، بیوتیت، فلوگوپیت، ورمیکولیت و لپیدولیت انواع مختلفی از میکا هستند که ممکن است در تلفظ این اسم ها دچار اشکال شوید از این رو ترجیح داده شده است که برای همه لفظ میکا را بکار  برده شده است. تمام انواع میکا هر چند از فلزات مختلفی تشکیل شده اند ولی همه شبیه به یکدیگرند. تمام انواع « میکا » را می توان به صورت ورقه های نازکی در آورد ، چون خیلی نرم هستند و به آسانی با ناخن خط بر می دارند. همه ی میکا ها نوعی کریستال بوجود می آورند که به لحاظ رنگ گوناگون هستند. میکا بخش مهمی از سنگ های آذرین می باشد. گاهی برخی از مواد معدنی در شرایط خاصی تبدیل به میکا می شوند که این عمل را متامورفیزم یا دگردیسی می نامند و مقصود تغییراتی است که در مواد معدنی بر اثر حرارت ، فشار و آب بوجود می آید.